Romul.pl

Przez wrześniowy tydzień wypoczywaliśmy na Chalkidiki na Półwyspie Athos. W niedalekiej odległości od miejscowości Ouranopoli. Nazywanym Miastem Nieba. To ostatnie świeckie miasto na tym półwyspie. Dalej już jest tylko Teokratyczna Republika Mnichów. Miejscowość położona jest przy piaszczystej zatoce i zachowała typowo grecki charakter. Jej symbolem jest bizantyjska wieża fortyfikacyjna - Prosphorion, pochodząca z XIV w. Był to punkt obserwacyjny, skąd oglądano morze i zatokę i ostrzegano michów przed zbliżającymi się piratami.

Prosphorion - bizantyjska wieża w Ouranopoli

Okno w wieży do obserwacji morza i okolic

Widoki z wieży

Uwaga na głowę :)

Jeden ze statków wycieczkowych... Pływający w odległości 500 m od brzegu

Klimatyczne miasteczko

Możesz tu spędzić względnie spokojne, leniwe wakacje na plaży. Wrzesień to świetny czas na taki wypoczynek. Możesz zażywać kąpieli morskich i słonecznych, ale możesz też wybrać się na wycieczkę statkiem. Warto, bo półwysep jest intrygujący dzięki klasztorom, które nie są ogólnodostępne zwiedzającym. Wokół Góry Athos istnieje autonomiczny okręg zamieszkały wyłącznie przez mnichów prawosławnych. Swobodnie można je jedynie oglądać pływając statkiem i to w odległości 500 metrów od brzegu.

Wrześniowe plaże w pobliżu Ouranopoli

Niepowtarzalnych kształtów głaz na plaży miejsce zabaw dzieci i plener dla sesji fotograficznych wielu turystów

Do miasteczka z hotelu można dojść szosą z widokiem na morze

Grecy w przeważającej liczbie są wyznania prawosławnego. Mimo to do cerkwi chodzą rzadko. Jednak prawie w każdym przydomowym ogrodzie jest mała kapliczka, w której się mogą modlić. Kapliczki są różnych kształtów i wielkości. Jeżeli to teren otwarty to kapliczki są ogólnodostępne.

We wnętrzach zawsze są ikony i cieniutkie świeczki oraz lampki oliwne do zapalania jako symbol modlitwy. I ten niepowtarzalny cerkiewny zapach unosi się w każdej z kapliczek

Chwila zadumy i odpoczynku przy kapliczce

Przy drodze, gdzie miał miejsce śmiertelny wypadek w Polsce stawia się krzyże. W Grecji stawia się takie malutkie kapliczki.

Mnisi z klasztorów nieszczególnie życzą sobie dużej ilości gości i zaglądania im zbyt nachalnie w ich życie religijno - prywatne. Jeżeli jesteś osoba wyznania prawosławnego to możesz się ubiegać o pobyt w jednym z klasztorów w celach religijnych o charakterze pielgrzymkowym. Należy wystąpić o specjalna wizę i tylko dzięki niej możesz przekroczyć granice tego okręgu. Okres przebywania wynosi maksymalnie 3 dni. Jeżeli jesteś osobą innego wyznania i chciałbyś odwiedzić te fascynujące miejsca należy się zgłosić również po wizę. Brzmi to dość prosto, jednak kiedy uświadomisz sobie, że ilość turystów innego wyznania ogranicza się do 10 osób na dobę, a wydanie wizy zależy od szczególnego nastroju urzędnika i nieposzlakowanej opinii starającego się, to proste już przestaje być. Jeżeli miałeś niebywałe szczęście i odpowiednio wcześnie zgłosiłeś swoją chęć wjazdu do okręgu i otrzymałeś pozwolenie to musisz pamiętać, że twój strój musi być dokładnie dopasowany do wymogów tu panujących. Nie wolno Ci mieć aparatu i obowiązuje całkowity zakaz robienia zdjęć. Jedynymi osobami, które maja możliwość wniesienia aparatu fotograficznego są osoby ze specjalną akredytacją. Proceder uzyskania akredytacji wymaga wielkiego samozaparcia i cierpliwości od starającego się. Proces ten może trwać parę miesięcy, a i wtedy nie ma pewności powodzenia i uzyskania akredytacji. Istnieją jednak pewne wyjątki, bo jeżeli jesteś jedną z osobistości państw europejskich, w tym także domów królewskich, to jest dopuszczona dla Ciebie możliwość wypoczynku w tym miejscu. Jednak te wszystkie zasady obowiązują Cię tylko i wyłącznie wtedy gdy jesteś mężczyzną.

Dla kobiet nie ma miejsca na Athos. Bezwzględny zakaz przebywania w tym okręgu został wydany w 1060 roku i niezmiennie obowiązuje do dziś. Kobiety nie mogą przebywać w tym miejscu bez względu na wyznanie, kolor skóry czy wiek. Nawet zwierzęta hodowane na półwyspie przez mnichów są tylko płci męskiej.

Skąd wziął się ten zakaz? Otóż wiąże się on z legendą, która mówi, że Matka Boża przepływała w pobliżu na statku ze Starej Jaffy w Izraelu na Cypr, by odwiedzić Łazarza. Podczas burzy statek musiał zmienić kurs i zakotwiczyć na brzegu Athos. W pobliżu obecnego klasztoru Iviron. Matka Boża zeszła na ląd i zachwyciła się pięknem tego miejsca. Zwróciła się z prośba do Syna, żeby uczynił ten kraj jej ogrodem. Prośba została wysłuchana i od tego czasu chrześcijanie obrządku wschodniego nazywają Athos - Ogrodem Bogurodzicy, odmawiając prawa wstępu na półwysep innym kobietom...

Klasztor Dochiariu

Klasztor Xenofontos

Rosyjski Monastyr Św. Pantelejmona

Mam wrażenie, że ten prom 'lekko' złamał zasadę płynięcia 500 m od brzegu...

Towarzysze podróży :)

W przeszłości liczba mnichów tu żyjących wynosiła ok 20 tysięcy osób. W 2011 liczba ta spadła do 1830 osób.

Przybywający do klasztorów nowi kandydaci na mnichów pochodzą nie tylko z krajów tradycyjnie prawosławnych, mających związki ze Świętą Górą (Grecja, Serbia, Bułgaria, Rosja), ale i z obszarów, gdzie prawosławie jest religią mniejszości narodowych oraz gdzie działają misje tego wyznania: Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii, Niemiec, Peru i krajów afrykańskich. W 2007 ponad 1/4 wszystkich zakonników Athos posiadała wykształcenie wyższe, zaś tylko niecałe dwa procent (jak łatwo obliczyć ok. 36 mnichów) nie ukończyło żadnej szkoły. Wszyscy mnisi podejmujący życie na Athos są automatycznie uznawani za osoby narodowości greckiej. Nie ma natomiast możliwości zamieszkania na półwyspie dla osób niebędących wyznawcami prawosławia.

Spowita w chmurach Święta Góra Athos

Athos nie jest podłączony do krajowej sieci energetycznej, jednak w monasterach są wykorzystywane urządzenia elektryczne, na ograniczoną skalę również samochody, łodzie motorowe oraz komputery. A od 1997 roku jest nawet na terenie półwyspu antena telefonii komórkowej. Stopień wprowadzania na Athos nowych urządzeń technicznych pozostaje jednak przedmiotem dyskusji we wspólnocie. A wprowadzanie kolejnych nowinek jest ograniczane i wymaga zgody przełożonych.

Wjazd na teren monasteru jest możliwy przez jedyną bramę, która jest dodatkowo umocniona i zamykana każdorazowo w momencie zachodu słońca. Po zachodzie już nie ma możliwości wejścia na teren i trzeba czekać do świtu.

Podobnie jak w wypadku innych chrześcijańskich wspólnot monastycznych, za filary życia zakonnika uważa się czystość, ubóstwo i posłuszeństwo. Warunkiem przyjęcia do jednego z klasztorów Athos jest ukończenie 18 lat, uregulowanie kwestii stanu cywilnego i kwestii spadkowych oraz wyrażenie nieprzymuszonej woli dołączenia do wspólnoty monastycznej. Nowicjusze są zobowiązani do zerwania wszystkich związków ze światem świeckim. Zwyczajowy okres próby, poprzedzający złożenie ślubów wieczystych, trwa dwa lata.

Wszystkie monastery Athos posiadają identyczny, ściśle uregulowany rozkład dnia:

4.00 – modlitwy poranne oraz nabożeństwo jutrzni, Boska Liturgia czyli msza święta
ok. 7.00 – posiłek,
do godz. 12.00 – praca na rzecz monasteru,
12.00–15.00 – odpoczynek,
ok. 15.00 – praca na rzecz monasteru,
ok. 17 – nieszpory, bezpośrednio po nabożeństwie – posiłek, następnie kompleta czyli modlitwa wieczorna i czas na indywidualne modlitwy w celach.

Święta Góra Athos jest nazywana bramą do nieba. Ma ponad dwa tysiące metrów wysokości. To właśnie wokół niej ortodoksyjni mnisi ustanowili swoją republiką ponad tysiąc lata temu. Ustanawiając swoją republikę postanowili w 964 roku spisać zasady, które określają reguły życia na Athos, na trzymetrowym pasie koziej skóry. Spisali na niej prawa wspólnych reguł, jakimi mają się kierować wszystkie monastyry oraz zasady życia mnichów. Typikon - bo tak się ten kodeks nazywa - stanowi podstawę prawa obowiązującego w republice do dzisiaj.

Pisałam wcześniej o bezwzględnym zakazie przebywania w Republice Mnichów kobiet, a nawet zwierząt hodowlanych płci żeńskiej. Jest jednak jeden wyjątek. Jedynymi stworzeniami posiadającymi cechy żeńskie, które mogą przebywać na Athos są kotki.... Mnisi uznali, że to jedyna skuteczna broń na plagę myszy. Uznano, że koty płci męskiej nie angażują się tak ochoczo do polowań na te gryzonie i dlatego jedynie kotki dostąpiły zaszczytu przebywania w Republice.

Szczęśliwców, którzy otrzymają zgodę na zwiedzanie półwyspu obowiązują m.in. następujące zasady: zakaz chodzenia w krótkich spodniach, głośnego i wyzywającego zachowania się, kapania się w morzu, siedzenia w świątyniach z założonymi nogami. Gdyby kobieta zbliżyła się na odległość mniejszą niż 500 metrów od brzegu półwyspu i została na tym przyłapana grozi jej kara bezwzględnego więzienia bez prawa apelacji. Jak się można domyślać na taką sytuację reagują środowiska feministyczne. Jednak liczne protesty feministek nie odnoszą skutków. Mnisi są nieubłagani i zmienić swoich praw nie mają zamiaru, a nawet restrykcyjnie zastrzegli je sobie w momencie, kiedy Grecja przystępowała do Unii.

Goście zapraszani do republiki mnichów i posiadający wizę przebywają na tym terenie bezpłatnie. Również bezpłatnie mają zaoferowane posiłki. A na powitanie w klasztorach czeka na każdego taca z woda, maleńką filiżanką kawy tzn zaparzonej po turecku, dwa kawałki lukumi - twarda galaretka posypana cukrem pudrem oraz tradycyjnie kieliszek ouzo - wódki greckiej. Takim tradycyjnym poczęstunkiem witani są wszyscy od wieków.

Według opowieści mężczyzn, który mieli okazję być w tym miejscu i korzystać z gościnności mnichów, posiłkom towarzyszą specyficzne rytuały. Najpierw jest modlitwa, a spożywający posiłek jedzą go w absolutnym milczeniu. Oprócz jednego z mnichów, który czyta tekst ze starej księgi. Kiedy on kończy czytać wszyscy wstają od stołu bez względu na to na jakim etapie jedzenia są, następuje modlitwa dziękczynna za posiłek i wszyscy natychmiast opuszczają refektarz, gdzie podawane jest jedzenie. Sądzę, że po pierwszym takim przerwanym i niedojedzonym posiłku, każdy już dobrze wie, że następnego dnia nie będzie zwlekał i zje na tyle szybko, żeby nawet dokończyć deser :)

Jako, że mnisi prowadzą bardzo ascetyczne życie to i posiłki są skromne. Podstawą jest ryż lub makaron z tartym serem, do tego sałatki z warzyw które sami wyhodowali. Dodatkowo feta, chleb i woda. Niektóre z klasztorów podają do wieczornego posiłku szklaneczkę wina własnej roboty. Posiłki zjada się tylko dwa w ciągu dnia. A menu jest praktycznie takie samo codziennie.

Po tygodniowym wypoczynku na jednym z zębów trójzębnego półwyspu Chalkidiki czas było wyruszyć na podbój Grecji kontynentalnej, ale to już kolejna opowieść :)